Een toekomstbestendige agroketen
Met de allerbeste aardappelen van de allerbeste telers kunnen we de beste producten maken. Dankzij onze lange termijn relaties met onze telers en de nauwe betrokkenheid van onze telers bij Aviko en vice versa, kunnen we samen werken aan een toekomstbestendige aardappelteelt: rendabel én duurzaam.
Proud Farmers
De uitdagingen die we in de aardappelteelt hebben, zijn onder andere ingegeven vanuit de Green Deal van de Europese Commissie:
- financieel rendement voor de teler;
- maatschappelijke waardering van de akkerbouw;
- behoud en verbetering van bodemvruchtbaarheid, inclusief efficiënte inzet van minderalen en water;
- verminderde afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen;
- behoud en verbetering van biodiversiteit;
- terugbrengen van de CO2 voetafdruk en omgang met de negatieve gevolgen van klimaatverandering voor opbrengst en kwaliteit van de aardappelen.
Deze uitdagingen kunnen alleen door intensieve samenwerking in de gehele keten worden aangegaan. Daarom ondersteunen we onze telers proactief in het versneld vinden van antwoorden op teeltuitdagingen die vanuit wet- en regelgeving, maatschappelijke trends en klimaatverandering op hen afkomen.
Aviko wil graag dat de telers die aan Aviko leveren trots zijn op hun product en afnemer. Een duurzame, lange termijn relatie met telers staat hierbij centraal. Via ons moederbedrijf Royal Cosun, een coöperatie met zo’n 8.400 telers, zijn veel van onze aardappeltelers ook indirect eigenaar van Aviko. Onze band met aardappel telend Nederland is uniek in onze sector. Samenwerken is daarom onderdeel van ons DNA.
We werken samen met telers aan een renderende, levensvatbare en duurzame aardappelteelt en -bewaring waarvoor telers zich gewaardeerd voelen. We willen onze telers helpen om hun bedrijf toekomstbestendig door te kunnen geven aan de volgende generatie. Het gaat om rendement, efficiency en opbrengst om aardappelen zo goed mogelijk te verwaarden tot zoveel mogelijk voedsel, waarbij de bodem tegelijkertijd gezond wordt gehouden en de negatieve impact op het milieu zoveel mogelijk ingeperkt wordt.
Maximale verwaarding van onze aardappelen geven we vorm door al in een vroeg stadium inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van de aardappelen bij onze telers, zowel op de akker als in de bewaarloodsen. Op basis van deze kennis worden, vanuit kwaliteit- en producteisen, in de planning van onze fabrieken de juiste partijen gekoppeld aan de meest passende eindproducten.
Hierdoor wordt elke partij optimaal benut en worden onnodige transportbewegingen en voedselverspilling voorkomen. Doordat Aviko niet alleen frites en aardappelspecialiteiten, maar ook gedroogde aardappelproducten zoals granulaat en vlokken maakt, zijn we in staat om ook kleine aardappelen of aardappelen van een mindere kwaliteit te verwaarden tot voedsel. Om voedselverspilling verder te voorkomen, werken we tevens met aardappelen die te lijden hebben gehad onder weersomstandigheden en daarom niet aan de standaardvoorwaarden voldoen. Onze fabrieken zijn erop ingesteld ook deze partijen aardappelen 100% te gebruiken en te verwaarden.
“Iedereen beseft inmiddels dat duurzaamheid een enorm belangrijk thema is waar we als gehele aardappelketen invulling aan moeten geven. Want als we dit negeren wordt de bodem, en de basis waarop we met zijn allen opereren steeds fragieler. Tegelijkertijd moet een ieder ook beseffen dat deze invulling niet vanzelf komt. Het vraagt van iedereen in de keten een extra inspanning. Zowel qua inzet en gedrag, als financieel.”
André Broeze - Voorzitter Nederlandse telersafvaardiging ATC (Aardappeltelerscommissie)
Onze doelen
Zorg voor de natuur
Water- en bodemkwaliteit
verbetering met < 50 mg nitraat /l grondwater (2027), Cosun-breed
Zorg voor de natuur
53%
reductie gewasbeschermingsmiddelen met 53% kg actieve stof (2030), t.o.v. gemiddelde 2015-2017
Zorg voor de natuur
0,5M ton
Reductie CO2 met 0,5M ton (2030), basisjaar nader te bepalen
Zorg voor de natuur
100%
van onze aardappelen voldoet aan ‘FSA goud’-standaard (SAI) of equivalent (2030)
We faciliteren onze telers
15%
van onze telerspopulatie is actief betrokken bij de ontwikkeling van ‘toekomstbestendige teelt’ (2025), 50% (2030)
We faciliteren onze telers
4
inspiratieboerderijen (2024)
Doelen en KPI's
De transitie naar een toekomstbestendige agroketen, versnellen we door ‘best practices’ uit te rollen. Samen met Cosun zetten we op vrijwillige basis pilotbedrijven (inspiratieboerderijen) op, verdeeld over de meest belangrijke inkoopregio’s. Samen met deze pilottelers en onze afnemers onderzoeken we projectmatig hoe we gezamenlijk de keten verder kunnen verduurzamen. Deze aanpak is een katalysator voor verandering. De pilotbedrijven fungeren als ‘vliegwiel’ om vanuit een positieve benadering andere telers te informeren en mee te nemen in onze duurzaamheidsambities. Het doel is dat 15% van onze telers hierbij actief betrokken is in 2025 en 50% in 2030. De voorbereidingen zijn in 2022 getroffen, zodat we in 2023 de eerste inspiratieboerderijen in Nederland en Frankrijk zullen openen.
De transitie naar een toekomstbestendige agroketen, versnellen we ook door specifieke teeltambities en bijbehorende meetmethoden te formuleren. In 2022 hebben we voor verduurzaming van de teelt een drietal ambities toegevoegd die concrete, duurzame resultaten op de akker nastreven rondom bodem- en waterkwaliteit en reductie van gewasbeschermingsmiddelen en CO2.
Het merendeel (90%) van onze aardappelen komt van telers met een radius van ongeveer 100-150 kilometer van de fabriek.
Om onze telers te ondersteunen bij deze doelen hebben we in 2022 een aantal pilottrajecten opgestart. In 2023 gaan we deze uitrollen. Zo gaan we bijvoorbeeld aan de slag met het in detail meten van CO2 impact van de aardappelteelt met een pilotgroep om vervolgens manieren te vinden om te kunnen reduceren. Ook gaan we verder de duurzaamheidsprestaties van onze telers in kaart brengen aan de hand van nieuwe meetmethoden. De sector heeft recentelijk de BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw (BMA) gelanceerd. Deze monitor onderscheidt acht kritische prestatie-indicatoren om de biodiversiteit op de akker te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan organische stofbalans, milieubelasting en percentage bodembedekking.
Daarnaast ambiëren we dat in 2030 100% van de aardappelen voldoet aan de ‘FSA Goud’-standaard (SAI) of een equivalent daarvan. Het Farm Sustainability Assessment (van het platform SAI; Sustainable Agricultural Initiative) is een internationale standaard voor duurzaamheid op boerderij en akker. In 2022 ten opzichte van 2021 is hierin een verbetering zichtbaar. Van ons totale aardappelvolume wordt 33% momenteel geteeld op het gewenste niveau (‘goud’) (ten opzichte van 6% in 2021). Voor de aardappelen die gebruikt worden voor onze granulaten en vlokken wordt er 30% geteeld op ‘FSA-goud’-niveau, terwijl voor onze frites, 34% van de aardappelen geteeld wordt op ‘FSA-goud’ niveau.
Borging
Onze aardappelinkooporganisatie is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, activatie en invulling van de pijler Proud Farmers. Onze Sustainability Officer Agro zorgt dag in dag uit voor verdere voortgang op dit thema. Door jarenlange samenwerking met telers en specifiek onze Nederlandse en Franse telersafvaardigingen Aardappeltelerscomissie (ATC) en Producteurs Pour Aviko (PPA), zien we dat het nauw samenwerken met elkaar leidt tot verdere stappen in verduurzaming.
De constructieve gesprekken en onze pragmatische benadering vormen een uitstekende basis voor het invulling geven aan onze ambities voor een duurzame, toekomstbestendige keten.
Samen met Cosun, onze moederorganisatie, werken we in het programma ‘Groeikracht’ actief samen aan verduurzamingsprojecten op de akker, en stemmen we onze programma’s op elkaar af. Groeikracht bundelt de krachten van aardappel-, suikerbiet- en cichoreitelers met die van Cosun en faciliteert hiermee uitwisseling van kennis er ervaring.
Rond de thema’s onkruidbeheersing, bodem, gewasbescherming, klimaat en biodiversiteit vinden er projecten op de akker plaats, waardoor teelten
kunnen worden verbeterd en verduurzaamd.
Samen met Cosun, onze moederorganisatie, werken we in het programma ‘Groeikracht’ actief samen aan verduurzamingsprojecten op de akker, en stemmen we onze programma’s op elkaar af.
In 2022 liepen diverse Groeikracht projecten voor het verbeteren van de bodem- en waterkwaliteit, duurzame gewasbescherming en het bevorderen van biodiversiteit. Vlak voor de zomer zijn in een promotietour de aanpak en prioritieten van die projecten met een groot aantal telers gedeeld.
Verhalen uit de praktijk
Samen leren en verbeteren
Door krachten te bundelen en ‘best practices’ met elkaar te delen, leren we en kunnen we samen verder groeien. Afgelopen jaren hebben we in een aantal agronomieprojecten de uitkomsten van onderzoek vertaald naar concrete verduurzamingsadviezen voor onze telers. Dankzij diverse en jarenlange onderzoeken, hebben we de beste bewaaromstandigheden voor het ras Innovator kunnen bepalen en deze vertaald naar praktische adviezen voor onze telers. Zo gaan we samen verspilling tegen. Recent zijn ook de geleerde lessen voor het verminderen van verliezen door mogelijke verrotting in het ras Saprodi gedeeld met telers. Dankzij de nauwe samenwerking met tientallen telers binnen een tweejarig onderzoekstraject, zijn we tot deze resultaten in verspillingsreductie gekomen.
Zoektocht naar betere rassen essentieel voor verduurzaming
Zowel Aviko als de leverende aardappeltelers hebben behoefte aan ‘betere’ rassen. Aviko is in contact met kwekers over aardappelrassen die in ontwikkeling zijn, en test deze voor ze op de rassenlijst worden opgenomen. Hiermee wordt de ontwikkeling van ‘betere’ rassen versneld. We zien rassenonderzoek als faciliterend om de aardappelteelt te verduurzamen. Verbetering via genetica en nieuwe veredelingstechnieken zijn nodig om de aardappelteelt toekomstbestendig te houden, want droogte- en schimmelresistentie worden bijvoorbeeld essentieel. “Betere rassen zijn rassen die ergens in de keten een voordeel geven ten opzichte van de huidige rassen. Dat kan op verschillende vlakken zijn. Voor telers zijn opbrengst, ook in warme/droge jaren, bewaarbaarheid en resistenties tegen ziekten en plagen belangrijk...
Lees meer
Dilemma: Water, bemesting en gewasbescherming versus voedselvoorziening
Meer en meer bemestings-, gewasbeschermings- en klimaatregels maken de bedrijfsvoering voor onze telers een lastige puzzel. We zetten niettemin in op verduurzaming van de teelt door onder andere het minimaliseren van de nitraatuitspoeling, beter bodembeheer en het minimaliseren van gewasbeschermingsmiddelen die milieubelastend zijn. Duurzame voeding is alleen mogelijk met een goed verdienvermogen voor onze telers.
Zoektocht naar betere rassen essentieel voor verduurzaming
Zowel Aviko als de leverende aardappeltelers hebben behoefte aan ‘betere’ rassen. Aviko is in contact met kwekers over aardappelrassen die in ontwikkeling zijn, en test deze voor ze op de rassenlijst worden opgenomen. Hiermee wordt de ontwikkeling van ‘betere’ rassen versneld. We zien rassenonderzoek als faciliterend om de aardappelteelt te verduurzamen. Verbetering via genetica en nieuwe veredelingstechnieken zijn nodig om de aardappelteelt toekomstbestendig te houden, want droogte- en schimmelresistentie worden bijvoorbeeld essentieel. “Betere rassen zijn rassen die ergens in de keten een voordeel geven ten opzichte van de huidige rassen. Dat kan op verschillende vlakken zijn. Voor telers zijn opbrengst, ook in warme/droge jaren, bewaarbaarheid en resistenties tegen ziekten en plagen belangrijk. Daarnaast is voor Aviko natuurlijk de kwaliteit van het eindproduct en de verwerkingsefficiëntie van belang”, aldus Matthijs Meijer, Manager Agronomie bij Aviko. Nieuwe rassen zorgen direct (door resistenties) of indirect (via opbrengst) voor een lagere milieuvoetafdruk en een beter verdienpotentieel. “Aviko test onder andere rassen die resistent zijn tegen phytophthora (schimmelziekte). Door vroegtijdig deel te nemen aan de rassenontwikkeling draagt Aviko proactief bij aan de ontwikkeling van aardappelrassen die een positief effect hebben op de duurzaamheid en het rendement van de aardappelteelt. Let ik alleen op resistenties? Nee..”, met een brede glimlach, “je moet er wel goede frites of puree van kunnen maken natuurlijk.”